Boekrecensies

Nieuwste Boekrecensie

-

“De mens is een vraag aan zichzelf en een zoektocht naar zichzelf”.   Professor Laurens ten Kate is filosoof, religiewetenschapper en theoloog. In zijn essay ‘Wereldtijd; de vraag van de vreemdeling’ is hij in gesprek met een aantal filosofen met Levinas en Derrida als belangrijkste inspiratiebronnen. Ik reflecteer op zijn essay vooral vanuit het perspectief van Levinas die de vreemdeling aanduidt als de Ander. Met een hoofdletter, want de Ander (hij/zij) toont zijn gelaat en daarmee zijn kwetsbaarheid als hij een beroep op ons wil doen: de vluchteling, dakloze, bedelaar of...

Boekrecensies

-

“De mens is een vraag aan zichzelf en een zoektocht naar zichzelf”.   Professor Laurens ten Kate is filosoof, religiewetenschapper en theoloog. In zijn essay ‘Wereldtijd; de vraag van de vreemdeling’ is hij in gesprek met een aantal filosofen met Levinas en Derrida als belangrijkste...

-

“Uitbuiting van de medemens (…) werd een godsdienstoefening” (Vine Deloria[i])   Antropoloog David Graeber en archeoloog David Wengrow willen met Het begin van alles een fundamenteel andere geschiedenis van de mensheid presenteren. Studies die de afgelopen jaren verschenen bereikten een...

-

(Vernieuwde recensie: vorige recensie - 8 januari 2019 tot 14 juli 2025 > totaal - 3237 hits)  Post-truth was volgens Oxford Dictonairies het internationale woord van het jaar in 2016. Het woord laat zich relateren met ‘alternatieve feiten, de ‘woede-industrie’, en ‘facts free democracy’....

-

In een democratie slaapt een totalitaire leider niet.   De Franse hoogleraar politieke filosofie en activist Claude Lefort (1924-2010) waarschuwt democratieën: “het totalitarisme herleiden tot het verleden koestert de illusie dat we beschermd zijn tegen gebeurtenissen die de fundamenten...

-

(Vernieuwde recensie: vorige recensie - 9 januari 2022 tot 27 juni 2025 > totaal - 2344 hits) Oud worden als een onthecht lichtgewicht Oud worden ziet men vaak vanuit twee uitersten: als een ramp tegenover het is een feest. Emeritus hoogleraar ethiek, Frits de Lange presenteert in Eindelijk...

-

“Als de politiek faalt en geen stabiliteit bewerkstelligt, grijpt de cultuur als ideeënwereld inen wordt dus zelf politiek”. Historici benaderen de Weimarrepubliek meestal als voorspel van het Derde Rijk en de beschavingsbreuk die de nazi’s voortbrachten. Maar de Weimarperiode omvat meer. Dé...

-

 “Zo sterf ik niet geheel: mijn ziel zal door de zangen van mijn gewijde lier de ondergang ontgaan” (Poesjkin).   Als kind wilde Michail Sergejevitsj Gorbatsjov iedereen verbazen. Hij excelleerde in zijn schooltoneelgroep wat hem later nog van pas komt. Gorbatsjov is een ambitieuze...

-

  Een lege stoel voor de democratie Claude Lefort (1924-2010) is in Frankrijk een gewaardeerd politiek filosoof. In zijn werken analyseert hij de kracht en kwetsbaarheid van ‘democratie’. Democratie is een begrip dat vraagt om invulling. Dat maakt haar kwetsbaar. Want wat mensen invullen...

-

  Van regelzucht naar daadkracht Het kantelende continent met als ondertitel de prikkelende vraagstelling Overleeft Europa de 21ste eeuw? is een bundeling van essays en columns. De auteur is Steven van Hecke, hoogleraar Europese politiek aan de Katholieke Universiteit Leuven. Eerder...

-

Ad Verbrugge en Theo de Wit vormen de redactie van De liberale democratie onder vuur. Elf wetenschappers dagen de lezer uit te reflecteren op onze staatsideologie. Zij bespreken critici en vijanden van de liberale democratie die ons een spiegel voorhouden en ons confronteren met onze blinde...

-

Democratische werkverhoudingen tijdens de digitale omwenteling Lisa Herzog is hoogleraar politieke filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij presenteert in De toekomst van werk een visie op sociale, rechtvaardige en democratische werkverhoudingen. In (veel) westerse landen berusten de...

-

Het Boeddhisme als een seculiere religiositeit De filosoof en publicist Jan Bor beschrijft zijn jarenlange ervaringen met het Zenboeddhisme in OnZen; over moderne spiritualiteit. In de binnenring van het Boeddhisme spreekt men van het weten van het hart. Dat is aantrekkelijk voor veel...

-

Mensen zijn kenniszoekende en zinzoekende wezens; een combinatie van homo sapiens en homo religiosus. De twee fenomenen verhouden zich tot elkaar als wederzijds aantrekkend, afstotend en remmend; dan wel voedend, uitdagend en transformerend. Wetenschap heeft zich sinds de zeventiende eeuw...

-

Volgens hoogleraar sociologie Hartmut Rosa bevinden we ons in een razende toestand. Als razenden worden we voortgedreven. En tegelijk zeggen we vaak tegen onszelf dat we stil staan. Stilstaan in wat? In persoonlijke ontwikkeling omdat we geen tijd hebben voor een leergang? Of bedoelen we met stil...

-

Kan je Goethes Weimar koppelen aan Buchenwald? “Cultuur als esthetische macht kan een zegen zijn, maar als politieke macht kan zij als een gevaarlijke splijtzwam werken”.   Volgens Frits Boterman, hoogleraar Moderne Geschiedenis van Duitsland na 1750 aan de Universiteit van Amsterdam,...

-

Balanceren met tolerantie in pluriforme samenlevingen Hoeveel tolerantie heeft een samenleving nodig om fatsoenlijk en beschaafd te functioneren? En hoeveel tolerantie kan een samenleving verdragen? Dit zijn wezenlijke vragen die emeritus hoogleraar Kees Schuyt zich stelt in zijn studie Begrensde...

-

De twee gezichten van de romantiek Andrea Wulf publiceert met Rebelse genieën; de eerste romantici en de uitvinding van het ik een uitgebreide studie naar beroemde genieën die gedurende tien jaar in Jena waren. Bijna overal in Europa heerste rond 1800 een zware censuur. Niet in Jena waar vier...

-

Het neoliberalisme overheerst elk menselijk domein Demos staat voor de heerschappij van het volk. Dat is het ideaal van democratie: uitsluitend de leden van een gemeenschap ordenen hun gezamenlijke leven door over zichzelf te heersen. Dit basisprincipe staat onder druk door het neoliberalisme...

-

De Nederlandse eigenheid als voorbeeld voor andere landen De voortgaande modernisering, globalisering, meer minder Europa, zorgen om het klimaat en instabiele internationale machtsverhoudingen leiden tot toenemende complexiteit. Wat kan Nederland betekenen in deze complexe, dynamische en onzekere...

-

Als de grondwet maar een papiertje wordt Steven Levitsky and Daniel Ziblatt verrichtten een studie naar de teloorgang van democratieën verricht. Hun boek How Democracies Die is vertaald in meer dan 30 talen. Zij zijn beiden Harvard professoren in de politicologie. Levitsky is gespecialiseerd in...

-

In het boek Transklasse; leven in twee werelden beschrijft Lenette Schuijt sociale stijgers die in oorsprong komen uit een lagere klasse maar zich opwerken naar een hogere klasse. Die hogere sociale klasse waartoe ze als transklasse gaan behoren door hun opleiding en werk hanteert andere...

-

Revitaliserend onderhoud van de democratische rechtstaat is nodig, stelt Ernst Hirsch Ballin in zijn studie Waakzaam burgerschap. Het vertrouwen in de grondslagen van de democratie en de rechtstaat neemt af. Dit zijn de gevolgen van toenemend populisme en een verharding van de samenleving door het...

-

Volgens professor Gabriël Van den Brink zijn we ruw ontwaakt uit een neoliberale droomwereld. Daarom moeten we terug naar de eigenheid van ons Europese gedachtegoed. We moeten onze liberale en sociale tradities zó verenigen dat we het keuzedilemma overstijgen van de Chinese superstaat versus de...

-

  Levitsky and Ziblatt are respected university scholars in the field of democracy. They analyze in How Democracies Die how some presidents or prime ministers undermine processes of democratic systems, values and norms in their own country.   Steven Levitsky and Daniel Ziblatt, both...

-

  Renée van Riessen heeft een studie geschreven over de Franse filosoof Levinas met de titel ‘Van zichzelf bevrijd’. Voor Levinas staat de relatie met de ander en het andere centraal in zijn humanistische filosofie. Een mens onthecht zich van zichzelf, maakt zich los van zijn eigen...

-

Joseph Stiglitz stelt in De Euro; hoe een gemeenschappelijke munt de toekomst van Europa bedreigt dat de mate waarin de economie in Europa groeit te laag is en dat beleidmakers te rigide vasthouden aan één vaste wisselkoers en één rentestand voor alle Euro-landen.   Joseph Stiglitz is...

-

Demos staat voor de heerschappij van het volk. Dat is het ideaal van democratie, uitsluitend de leden van een gemeenschap ordenen hun gezamenlijke leven door over zichzelf te heersen. Dit basisprincipe staat onder druk door het neoliberalisme stelt Wendy Brown in Het ontmantelen van de demos; de...

-

Herman Tjeenk Willink toont zich in Groter denken, kleiner doen bezorgd over de nonchalance waarmee wij omgaan met onze democratische rechtsorde. En tegelijk is hij optimistisch omdat wij als betrokken burgers en professionals er iets tegen kunnen doen. Het is immers onze samenleving. Dát...

-

De Betuwse bakkerszoon Jan Timmer uit Lienden werd begin jaren negentig als president directeur de redder van Philips. Na enig aandringen heeft hij nu zijn Philipsleven beschreven in Jan Timmer; die man van Philips. Het is niet alleen een feitelijke beschrijving van zijn Philipstijd maar ook een...

-

De voortgaande modernisering, globalisering, meer of minder Europa, toenemende diversiteit en instabiele internationale machtsverhoudingen leiden tot herwaardering van wat eigen is aan Nederland. Maar het leidt ook tot de vraag: wat kan Nederland bieden of Waartoe is Nederland op aarde? Enkele...

-

Aandeelhouders eisen kortetermijnrendement anders trekken zij hun vermogen terug. Klanten, werknemers en een samenleving zijn gebaat bij duurzame langetermijnrelaties. Dat gaat vooral op voor bedrijven die levensgeluk en welzijn bepalen, zoals farmaceutische bedrijven. Burgers en Heilbron...

-

Loïc Wacquant presenteert in Paria’s van de stad; Nieuwe marginaliteit in tijden van neoliberalisme zijn vergelijkend sociologisch onderzoek naar het zwarte getto in Chicago en de banlieues in Frankrijk. Zijn onderzoeksopzet bestaat uit statisch onderzoek, veldonderzoek, wetenschappelijke...

-

Floris Cohen stelt zich de vraag hoe de moderne wetenschappen in de 17e eeuw in Europa konden ontstaan én voortbestaan. Het is een mirakel want het ‘normaal patroon’ laat zien dat na een relatief kort Gouden Tijdperk van wetenschapsbloei een steil verval inzet. In het begin van die 17e eeuw waren...

-

The central statement of Matt Ridley is that everything is based on evolution. Small changes result in the transformations of our world. In his view there is one strong and dominant myth about the world, a mistake we all make, that is that we assume that the world is the outcome of top-down,...

-

 Volgens Benjamin Barber haperen staten. En tegelijk ontwikkelen steden steeds intensiever hun stedenbonden. Veelzeggend is daarom de titel van zijn studie, Als burgemeesters zouden regeren. Een mondiaal burgemeestersparlement ligt volgens Barber in het verschiet zodat echte democratie van...

-

Hartmut Rosa is een belangrijke Duitse denker over sociologische en sociaal filosofische onderwerpen. In zijn nieuwste boek leven in tijden van versnelling analyseert hij de druk van sneller, meer, nieuwer en beter. Tevens presenteert hij een pleidooi voor resonantie. In de studie leven in tijden...

-

In De filosofie van Emanuel Levinas leidt Jan Keij de lezer door het niet zo toegankelijke denken van deze Franse filosoof. De ondertitel geeft het doel van Keij aan: in haar samenhang verklaard voor iedereen.  De relatie tot de Ander De boeken van Levinas zijn voor veel mensen moeilijk te...

-

Filosoof Jan Bor beschrijft zijn jarenlange ervaringen met het Zenboeddhisme in ‘Onzen; over moderne spiritualiteit’. In de binnenring van het Boeddhisme spreekt men van het weten van hart. Dat is aantrekkelijk voor veel westerlingen die enerzijds de beknelling van de Verlichting ervaren. En...

-

Martha Nussbaum is een zeer prominente en productieve filosofe die de lezers vooral praktische inzichten aanreikt. Maar het ontbrak altijd aan een overzichtswerk over haar. Onder redactie van Tinnevelt en Denier is nu een overzichtsboek verschenen over haar invloedrijke denken in de serie Denkers,...

-

De democratische rechtstaat spreekt niet vanzelf, aldus Geert Corstens, president van de Hoge Raad. In een bondige en zeer toegankelijke studie beschrijft Corstens de rechtsstaat. Het is niet zo moeilijk ons voor te stellen hoe de wereld eruit ziet als het onafhankelijke oordeel van de rechter...

-

Laat een samenleving nooit op zijn beloop. Dat is de kernboodschap van Ernst Hirsch Ballin in het boek Tegen de stroom; over mensen en ideeën die hoop geven in benarde tijden. Aan de hand van vier levensverhalen presenteert hij een gezaghebbende visie op het koesteren van mensenrechten en de...

-

Donald Loose presenteert in De Universiteit; een leerschool in humanisering een integratieve visie op de universitaire wereld die niet los staat van haar democratische context maar deze juist ook voedt. De universiteit is de bevoorrechte incarnatie van de plaats van de eeuwige...

-

Michel Bronzwaer en Joost van der Net presenteren een beschrijving van het invloedrijke Utopia van Thomas More. Zij plaatsen hun studie 500 jaar Utopia in een aantrekkelijke context.   Bronzwaer en Van der Net presenteren de ideale samenleving van Thomas More in een brede historische...

-

Als je iemand vraagt over nut en noodzaak van bureaucratie krijg je een gezicht te zien van afschuw. En toch produceren we steeds meer verstikkende bureaucratie. Het is de verdienste van René ten Bos om bureaucratie vanuit het perspectief van de filosofie te analyseren. In zijn studie...

-

In het boek ‘Huh?! De techniek van het omdenken’ beschrijft Berthold Gunster vele valkuilen in ons denken over wat zich aandient en over het oplossen van problemen. De strategieën die hij presenteert om ‘vastdenken’ te voorkomen of te doorbreken zijn waardevol.   Het is een denkkunst om...

-

Marnix Krop is jarenlang ambassadeur voor Nederland geweest in Berlijn en was o.a. directeur-generaal Europa van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Zijn boek Hart van Europa; hoe Duitsland ons uit de crisis voert en tegen welke prijs verscheen in 2014 en is nog steeds actueel.   Duitsland...

-

Hoe ziet de toekomst van werk eruit? Laszlo Bock geeft ons daar zicht op aan de hand van de inzichten van Google die, zoals de ondertitel zegt, je kijk op het leven veranderen.   ‘De Toekomst van werk; inzichten van Google die je kijk op het leven veranderen’ is geschreven door Laszlo Bock....

-

De vooraanstaande politieke denker Dominique Moïsi heeft zijn eerder verschenen studie over De Geopolitieke Emoties geactualiseerd en opnieuw uitgegeven. Dominique Moïsi is als hoogleraar verbonden aan Harvard, medeoprichter van het Franse Instituut voor Internationale Betrekkingen en is vaak...

-

De Romantiek is een tijdvak, een cultuurhistorische periode die begint rond 1770 en tot ongeveer 1830 voortduurt. Het romantische als een geesteshouding blijft echter voortbestaan. Het wil het banale een verheven betekenis geven, het  gewone alledaagse van een geheimzinnigheid voorzien; het...

-

'Wachten op de grote crisis of schok, vervolgens stukken van de staat aan particuliere spelers verkopen terwijl de mensen nog niet van de schrik bekomen zijn, en daarna de 'hervormingen' in hoog tempo een duurzaam karakter geven'. Volgens Naomi Klein zijn daar de leiders in de financiële wereld en...

-

In het overzichtswerk 'Analytische filosofie; een inleiding' presenteren de redacteuren Buskes en Simessen een overzicht van de belangrijkste bijdragen die de analytische filosofie heeft ontwikkeld. Uiteraard maken we kennis met logica, taalfilosofie en kenleer. Maar de inleidende studie biedt...

-

De studie 'Wijsgerige Ethiek' is geschreven door de oud-hoogleraren Den Hartogh, Jacobs en Van Willigenburg. Zij nodigen de lezer uit mee en tegen te denken, argumenten te ontwikkelen en begrippen en vooronderstellingen te analyseren. Het is een zoektocht naar doordachte en beargumenteerde...

-

Wetenschap en techniek ontwikkelen zich steeds sneller om mensen te verbeteren. Is er een techno-wetenschappelijke verwildering in aankomst die de essenties van mens-zijn fundamenteel verandert? Bas Heijne laat in Kleine Filosofie van de Volmaakte Mens vijftien wetenschappers aan het...

-

Joris Luyendijk interviewde een paar honderd medewerkers van banken in de Londense City. Het resultaat beschrijft in hij in Dit kan niet waar zijn. Als antropologisch opgeleide journalist ging hij op pad en viel van de ene verbazing in de volgende. Kuifje bij de bankiers. Als lezer denk je bij elk...

-

Demers presenteert in 'Organizational Change Theories; a synthesis' metaconceptuele veranderkundige theorieën die zich in de loop van de historie hebben ontwikkeld. In de loop van de tijd lag een zwaar accent in de veranderkunde bij topmanagers die als kapiteins of helden het bevel voor veranderen...

-

Peter-Paul Verbeek laat in 'Op de vleugels van Icarus' overtuigend de invloed zien van techniek in ons dagelijks leven. Die invloed gaat heel ver zoals de ondertitel aangeeft: hoe techniek en moraal met elkaar meebewegen. Technologie is een van de belangrijkste netwerken van betekenis waarbinnen...

-

Clegg, Kornberger en Pitsis presenteren een breed scala aan bedrijfskundige aandachtsvelden in 'Managing & Organizations; an introduction to theory & practices'. Het is een toegankelijk boek met een goed doordachte didactische opzet voor mensen die een overzicht willen van theorieën en...

-

John Holloway neemt een kritisch standpunt in ten opzicht van het neoliberalisme en kapitalisme in 'Crack Capitalism'. Zijn kritische analyses monden uit in een protestaanpak die nodig is als de menselijke waardigheid in het geding is.   John Holloway stelt in zijn boek 'Crack Capitalism'...

-

In ‘De nieuwe Duitse filosofie; denkers en thema’s voor de 21ste eeuw’ presenteren auteurs een groot aantal vooraanstaande filosofen. Velen van hen zijn in Nederland minder bekend. Maar daar kan deze uitgave verandering in aanbrengen. Zeer bondig, vrijwel steeds zeer toegankelijk en met uitvoerige...

-

In het 'Handboek Publiek Management' laten Noordegraaf, Geuijen en Meijer er geen twijfel over bestaan dat dit boek publieke organisaties centraal stelt. Kenmerken van de publieke organisaties, strategisch beleidsvroming en bedrijfsvoering zijn anders dan in het bedrijfsleven. Dat rechtvaardigt...

-

In Basisboek Veranderkunde beschrijven Cozijnsen en Vrakking een integrale benadering van veranderprocessen. Het gepresenteerde ‘evidence-based’ perspectief is volgens hen cruciaal bij het diagnosticeren, ontwikkelen van een visie, ontwerpen, interveniëren en implementeren. Zij presenteren veel...

-

Met zijn proefschrift 'Zoeken naar de Kern van Cultuurverandering' wil organisatieadviseur Straathof een bijdrage leveren aan de managementeffectiviteit bij het sturen op organisatiecultuur. Dat is geen eenvoudige opgave gezien de  complexiteit van het begrip cultuur en de vele...

-

Afgelopen eeuw zijn miljoenen mensen tijdens grootscheepse moordcampagnes uitgeroeid. Het absolute dieptepunt was de moorddadige Holocaust met haar industriële en bureaucratische uitroeiingsmachinerie. In "compartimenten van Vernietiging; over genocidale regimes en hun daders" analyseert Abram de...

-

Tony Judt stelt in de studie 'Het land is moe; verhandeling over onze ontevredenheid' dat het beleid van de huidige lilliputterpolitici uitgeblust raakt. Het gaat nog slechts om sociaal boekhoudkundige acties. Er is sprake van een ondraaglijke lichtheid van de politiek. De sociaal democraten en...

-

Het boek 'De schaduwkant van leiderschap; herkennen en vermijden van hoogmoed, ontsporing en excessen' is geen eenvoudig receptenboek met 'do's and dont's'. Ook is het niet gebaseerd op een 'model dat werkt in elke praktijksituatie'. De auteurs, De Haan en Kasozi, verdiepen zich in de schaduw van...

-

In De dageraad van de toekomst bespreekt ‘pensionado maar eens hoogleraar sociale pedagogiek en organisatieontwikkeling’ Cees Zwart hoopvolle transities en een menswaardige economie.   Koerszoekend leiderschap is volgens de auteur noodzakelijk om de wisselwerking tussen verleden en toekomst...

-

Rob Wiche beschrijft in ' Verbeter Jezelf de bouwstenen voor levenskunst en ethiek' enkele filosofen van Plato tot Sloterdijk. Voor de levenskunst is dat zorg voor de mens zelf met als dominante deugden verstandigheid, gematigdheid en moed. Maar de mens is niet alleen op de wereld. Daarom geldt...

-

Selectiefouten kosten werkgevers veel geld. Maar een verkeerde arbeidskeuze of keuze voor de verkeerde werkgever doet veel pijn bij de medewerker. Daarom hebben assessments niet alleen een plaats in het managementinstrumentarium. Zij laten zich ook uitstekend inzetten op aanvraag van de kandidaat...

-

De samenleving schrikt als wetenschappers vals spelen. Ook de directe omgeving schrikt als een collega een valsspeler is. Eigenlijk geldt dat voor de wetenschap als geheel. De effecten van fraude blijven nooit beperkt tot een individuele wetenschapper. Wat maakt iemand tot een deugdzame...

-

Als je spreekt over organisatie verandering komt al snel het woord organisatiecultuur naar voren. En tegelijk ontstaat er vaak een gevoel van machteloosheid. Hoe pak je dat aan? In het boek ‘Veranderen van Organisatiecultuur; veelvoud in denken en doen’ belichten 13 auteurs met als redacteur Rob...

-

In de omvangrijke studie 'Waarom sommige landen rijk zijn en andere arm' analyseren Daron Acemoglu en James Robinson dit wereldvraagstuk. Zij beogen met deze studie dat de welvaart in arme landen toeneemt.   MIT-hoogleraar economie Daren Acemoglu en Harvard-collega James Robinson,...

-

In ‘Grof Geld’ beschrijft Roel Janssen enkele financiële schandalen en geld- en beursspeculaties die zich afspeelden in Nederland in de afgelopen eeuwen. Soms betrof het criminele praktijken met vaak kwalijke gevolgen. We hebben het dus over de witteboordencriminaliteit van eigen bodem. Daar waren...

-

De welvaart van een samenleving wordt bepaald door de economie. Sylvia Nasar beschrijft in 'De Wil tot Welvaart' geniale economen en hun verbeeldende ideeën om mensen de teugels van hun welvaart in handen te geven.   "Hoe meer landen ontkomen aan armoede en zelf hun economische lot...