Pim: (Met wegwerp gebaar): "Moet je hier zien … Heb je de info mail van de directie gezien? We moeten nu de komende tijd kennelijk … Hoe kun je het bedenken?! Volgens mij snappen ze er steeds minder van". (Kijkt uitnodigend naar de anderen.).
Albert: (wat weifelend): “Maar feit is wel dat het inspeelt op …”.
Ben: (gedecideerd): “Dat heb je nog niet zo meegekregen omdat je nog maar net hier werkt.
Christien: Daar lopen we iedere keer tegen aan: waarom overleggen ze niet eens normaal met ons? Dan hadden ze het toch veel praktischer kunnen inrichten”.
Charlotte: (Lacherig): “Dat kun je hier wel vergeten. De directie denkt voor ons”.
(zet na een kort oogcontact met Wil op zangerig toon in): “En wat zegt het missiedocument ook weer …? Interne samenwerking over afdelingsgrenzen heen als noodzaak …”. (Ze laten een kleine pauze vallen.).
Ben: (nu boos): “Ze bekijken het maar; ik doe in ieder geval niet mee. Laten ze eerst maar eens langs komen en behoorlijk met ons praten. Weten ze eigenlijk wel dat we hier werken?”
Edward: (Situatie herkennend en nuchter): “Daar zijn we het dus met zijn allen wel over eens. In de prullenbak ermee …” (Gaat weer verder met zijn werk).
Albert: (wat weifelend): “Maar feit is wel dat het inspeelt op …”.
Ben: (gedecideerd): “Dat heb je nog niet zo meegekregen omdat je nog maar net hier werkt.
Christien: Daar lopen we iedere keer tegen aan: waarom overleggen ze niet eens normaal met ons? Dan hadden ze het toch veel praktischer kunnen inrichten”.
Charlotte: (Lacherig): “Dat kun je hier wel vergeten. De directie denkt voor ons”.
(zet na een kort oogcontact met Wil op zangerig toon in): “En wat zegt het missiedocument ook weer …? Interne samenwerking over afdelingsgrenzen heen als noodzaak …”. (Ze laten een kleine pauze vallen.).
Ben: (nu boos): “Ze bekijken het maar; ik doe in ieder geval niet mee. Laten ze eerst maar eens langs komen en behoorlijk met ons praten. Weten ze eigenlijk wel dat we hier werken?”
Edward: (Situatie herkennend en nuchter): “Daar zijn we het dus met zijn allen wel over eens. In de prullenbak ermee …” (Gaat weer verder met zijn werk).
DIT ARTIKEL IS BEWERKT TOT HET BOEK
Dagelijks observeren we dit soort toneelfragmenten. Deze fragmenten behoren tot een overkoepelend basisspel van het team. In dat basisspel bevinden zich redeneerpatronen. Deze patronen bestaan uit interpretaties, betekenissen en gedragscodes. Redeneerpatronen functioneren als een soort code voor ‘zo zijn onze manieren’.
Het organisatietoneel kan dramatisch zijn zoals in een tragedie, maar ook kluchtig of absurdistisch. “We acteren beter dan we zelf beseffen”, zegt Goffman in De dramaturgie van het dagelijkse leven (2011: 84).
Dit artikel is gepubliceerd 25 maart 201 
Download - pdf - - 'Het organisatietheater op de Bühne; Een analyse van basisspelen in organisaties'